Zoektips

Er zijn vele manieren van zoeken, van globaal tot diepgaand zoeken, ter oriëntatie in een vakgebied of vergaand in een onderwerp. Wij gaan hier dieper in op de theorie achter het zoeken: welke methoden en strategieën gebruiken mensen om informatie te vinden op het internet?

Het blijkt dat er vele manieren zijn waarop een gebruiker zijn zoekproces kan doorlopen. De praktijk wijst echter uit dat de meeste gebruikers niet met een bepaalde methoden in hun hoofd beginnen te zoeken, maar dit vaak op gevoel doen. Zo zullen ze vaak verschillende methoden door elkaar heen gebruiken. Maar desondanks verschaft het wel meer inzicht in de manier waarop men kan zoeken.

Globaal vs. Diepgaand zoeken

Een gebruiker zoekt globaal wanneer hij snel ‘even’ iets te weten wil komen, of wanneer hij informatie zoekt om zich te oriënteren. Deze methode wordt ook wel de quick and dirty-methode genoemd. Vaak maakt de gebruiker geen gebruik van een zoekplan, maar zoekt hij snel met behulp van een, meestal beperkt, aantal zoekingangen in een beperkt aantal informatiebronnen.

Uit onderzoek blijkt dat de meeste zoekers gebruik maken van deze methode. De gemiddelde duur van een zoekactie is 1 minuut en 50 seconden. De meeste gebruikte hulpmiddel is de zoekmachine en in het bijzonder Google. Vaak maken ze slechts gebruik van een of twee zoektermen (gemiddelde 1,7). Ze willen het liefst zo veel mogelijk resultaat met zo min mogelijk moeite.

Wanneer de gebruiker grondig kennis wil nemen van een onderwerp of wanneer hij veel informatie over een bepaald onderwerp wil vinden, spreken we van diepgaand zoeken. Hiervoor kunnen twee methoden worden gebruikt: de sneeuwbalmethode en het gebruik van de citatenindex.

Bij de sneeuwbalmethode begint de zoekactie bij een sleutelpublicatie, waarin verwijzingen zitten naar andere bronnen over hetzelfde onderwerp of er worden citaten gebruikt. Op deze manier wordt steeds meer relevante informatie gevonden. Een nadeel van deze methode is dat men vaak verwijzingen vindt naar oudere literatuur.

Met behulp van een citatenindex is het mogelijk om te zoeken naar actuele publicaties, doordat er verwezen wordt naar recente uitgaven die verwijzen naar bekende oudere publicaties (bijvoorbeeld met behulp van Google Scholar). Op deze website wordt u geholpen bij je zoektocht op internet naar de juiste informatie. Voordat u uw zoektocht begint is het goed om de juiste zoektermen en informatiebronnen op een rijtje te hebben. Daarna kunt u bijvoorbeeld met behulp van de zoekmachine Google zoek gaan naar informatie. Om uw zoekresultaten in zoekmachines te verbeteren, wordt het gebruik van Booleaanse operatoren uitgelegd.

Afsluitend vindt u nog enkele tips die u kunnen helpen bij het zoeken naar de juiste informatie op internet en hoe u de gevonden informatie kunt beoordelen.

Tips

1. Gebruik meerdere zoektermen
   In het algemeen geldt dat hoe meer zoektermen je gebruikt, hoe relevanter de hits zijn. Als je slechts één zoekterm gebruikt, krijg je heel veel zoekresultaten, waarvan een groot deel helemaal niet interessant is voor jouw zoekopdracht. Door meerdere zoektermen met elkaar te combineren krijg je wel minder hits, maar deze hits zijn wel relevanter.
    
2. Gebruik aanhalingstekens om te zoeken naar een frase of combinatie van woorden
   Bijvoorbeeld: ““zoeken op internet”. Je geeft de zoekmachine nu de opdracht om alleen die resultaten te vinden die de complete zoekvraag bevatten en dus niet slechts enkele zoektermen her en der op de pagina, zoals wel het geval is bij het gebruik van de AND-operator.
    
3. Stel bij het zoeken op onderwerp je zoektermen zo samen alsof het de titel was van een boek of van een tijdschriftartikel
   Zoek je naar informatie over een bepaalde methode van marktonderzoek, dan geeft de zoekopdracht “Methoden van marktonderzoek” betere resultaten, dan de zoek-opdracht 'marktonderzoek' AND ‘methoden'. De zoekopdracht “Methoden van marktonderzoek” levert in Google 118 resultaten, terwijl de zoekopdracht methoden AND marktonderzoek 111.000 resultaten oplevert. (18 december 2006)
    
4. Kies de juiste zoekmethode. 
   De meeste search engines, zoals Google, indexeren elk afzonderlijk document op het web. Subject directories of subject catalogi zoeken en indexeren alleen de belangrijkste internetdocumenten. Bedrijven kunt u beter zoeken met de online telefoongids van Bedrijfstelefoongids.nl.
5. Gebruik meer dan één zoekmachine of onderwerpsregister
   Geen enkele zoekmachine indexeert alle sites op het web. Als het eerste resultaat van een zoekactie in één bepaalde zoekmachine of onderwerpsregister niet bevredigend is, zoek dan in, op zijn minst, nog één andere zoekmachine/onderwerpsregister. De databases van zoekmachines en directories veranderen van dag tot dag. Kies twee of drie zoekmachines of directories uit waarmee je het prettigst mee werkt en leer hoe ze werken.
    
6. Gebruik de helpfunctie van een zoekmachine
   De meeste zoekmachines geven aanwijzingen op welke manier de informatie op het internet verkregen wordt en op welke manier optimaal gebruik kan worden gemaakt van de zoekmachine. Gebruik aanwijzingen als: 'about', 'how to', 'search help' en 'advanced search'.